Κίτιον

Αρχαία πόλη της Κύπρου, στη θέση της σημερινής Λάρνακας, ένα από τα σημαντικότερα φοινικικά βασίλεια του νησιού. Όπως αποδεικνύεται από τις ανασκαφές, η περιοχή ήταν κατοικημένη ήδη από τη 2η χιλιετία π.Χ., ενώ γύρω στα τέλη του 8ου αι. π.Χ. ήταν έδρα των Ασσυρίων, οι οποίοι κατείχαν τότε την Κύπρο. Το 449 π.Χ. πολιορκήθηκε από τον Αθηναίο στρατηγό Κίμωνα, ο οποίος βρήκε τον θάνατο στα τείχη της πόλης. Με την υποταγή του νησιού στον Πτολεμαίο Α’ (τέλη 4ου αι. π.Χ.) και την κατάλυση της φοινικικής εξουσίας σε αυτό, έληξε η πολιτική ανεξαρτησία του Κ., που όμως εξακολουθούσε να ακμάζει έως τους ρωμαϊκούς χρόνους. Περίπου το 310 μ.Χ., όταν η αρχαία πόλη είχε ήδη παρακμάσει, ή μετά το 632 μ.Χ., όταν είχε καταστραφεί από τους Άραβες, οικοδομήθηκε στα δυτικά, στη δεξιά όχθη του ποταμού Τρίμηθου, το σημερινό χωριό Κίτιο (ή Κίτι ή Τζίτι), όπου σώζεται η βυζαντινή εκκλησία της Παναγίας της Αγγελόχτιστης. Η πόλη περιβαλλόταν από ισχυρό τείχος και τάφρο, και μάλιστα οι ανασκαφές της Σουηδικής Αρχαιολογικής Αποστολής έφεραν στο φως ναό πάνω στην ακρόπολη, αφιερωμένο στον Ηρακλή Μελικέρτη. Μέσα σε αυτόν βρέθηκαν σημαντικά ειδώλια, αγγεία και άλλα ευρήματα, η χρονολόγηση των οποίων ανάγεται στην πρώιμη αρχαϊκή και γεωμετρική εποχή. Τα νομίσματα της πόλης εικονίζουν Ηρακλή, λέοντα, κεφάλι Αφροδίτης κ.ά., γνωρίζουμε δε από αυτά τους βασιλιάδες της κατά τον 5o και 4o αι. π.Χ. Από το Κ. κατάγονταν, μεταξύ άλλων, ο φιλόσοφος Ζήνων, οι γιατροί Απολλώνιος και Απολλόδωρος και ο μυθογράφος Ισίγονος.